Angstige momenten voor Albert Kaan

Albert Janszoon Kaan, afkomstig uit Wieringen, schreef zelf geschiedenis. In deel 1 over Albert Janszoon Kaan, geboren in 1760, werd al verteld hoe deze Kaan een dagboek bijhield waarin hij dagelijks opschreef wat er allemaal eind 18e eeuw gebeurde. Hij informeert de lezer over zijn wetenswaardigheden tijdens de gebeurtenissen rond de invasie van de Engelse en Russische troepen in de kop van Noord-Holland in het jaar 1799.

Het was het jaar waarin veldslagen niet ver van Wieringerwaard plaatsvonden. Ze noemen het soms wel de vergeten oorlog. De Engels-Russische invasie met als gevolg duizenden doden. Het zijn stille getuigen van de grootste, bloedigste en tegelijk meest vergeten veldslag die ooit op Noord-Hollandse bodem is uitgevochten.

Wat was er aan de hand? Ons land was een satellietstaat van Frankrijk, van het rijk van Napoleon. Europese landen, zoals Engeland, maar ook Rusland, waren bevreesd voor de expansiedrift van Napoleon en kwamen in actie. Vanuit Engeland vertrok een oorlogsvloot met 170 schepen en duizenden soldaten richting Noord-Holland. Vanuit het oosten was Russische hulp onderweg met een aantal Russische regimenten. In augustus van 1799 werd een Engelse invasiemacht van meer dan 20.000 soldaten bij Callantsoog aan land gezet.

Na enkele maanden van zware gevechten, waar naar schatting 65000 soldaten, behorende tot infanterie, grenadiers, huzaren enzovoort bij betrokken waren en er letterlijk duizenden doden vielen, bleek het Frans-Bataafse leger, zeker kleiner dan de invasiemacht, toch bestand tegen de inval. Ook omdat de drassige polders een probleem vormden voor deze invasiemacht. Na twee grote veldslagen, ééntje bij Castricum en de ander bij Bergen, werd de strijd op 14 oktober gestaakt en konden de Engelsen en hun bondgenoten weer vertrekken. Maar de ellende was voor de boeren in Noord-Holland, ook in Wieringerwaard niet voorbij.

‘170 schepen’

Albert Kaan beschreef in die periode de gebeurtenissen zoals hij die meemaakte in zijn dagboek. Hij vertelde hoe op 26 augustus in Wieringerwaard alarm werd geslagen door de tamboers van het tweede en derde bataljon van de ’vijfde halve brigade’ die naar de Groote Keet vertrok. Hij ging zelf te paard samen met Waiboer en Quak naar Callantsoog en schreef wat hij zag: ,,Er lagen 170 schepen, met er achter barkassen en sloepen’’.
En: ,,Op 27 augustus ’s morgens om half vier, hoorde men een zwaar kanonschot, daarna nog gevolgd door drie andere schoten en vervolgens een aanhoudend schieten.’’
In Wieringerwaard bevonden zich 1800 soldaten onder bevel van kolonel Crass, die naar Callantsoog vertrokken was om de invallers te bestrijden, maar daar kwam niet zoveel van terecht.

Angstige momenten

Het waren zware tijden. De Engelsen dreigden op te rukken en Albert Kaan nam zijn maatregelen. Hij liet zijn vrouw en kinderen aan boord gaan van het schip van Dirk Schipper, dat voor Nieuwesluis lag. Drie dagen brachten zij door in het vooronder van het schip, in angstige spanning over wat er gaande was.

De Wieringerwaardse boerengezinnen werden uiteraard getroffen door deze oorlog. Boeren moesten paarden en wagens afstaan, voedsel en stro werden opgeëist voor de soldaten. Er werd ook vee geroofd en gestolen. Engelse manschappen werden in hun boerderijen getolereerd. Veel keus was er niet.

De soldaten richtten ook veel schade aan. De bevoorrading van de troepen was slecht. Daarom plunderden de soldaten dorpen en stadjes. Tijdens de veldslagen vertrapten ze akkers.

Al het hooi werd gestolen om de militaire paarden te voeren. Door de oorlog kon er geen brandstof aangevoerd worden. In de koude herfst van 1799 werd daarom alles van hout gesloopt en verstookt. In dat jaar noteerde de dominee van Callantsoog: “Na herhaalde gevechten in ons dorp lagen hier gedurende 10 à 11 weken 700 Engelse dragonders plus hun paarden. De kerk is als stal gebruikt en heeft veel schade. Al het hout, inclusief de preekstoel, is uit de kerk gesloopt.”
Na de verschrikkelijke maanden van augustus tot en met november kon de schade worden opgenomen. Die was aanzienlijk. Schade aan huizen, meubilair, gestolen vee, voedsel, hooi, stro en nog meer.

Nog jaren daarna ondervonden inwoners de naweeën van deze korte, maar zo hevige oorlog.

Hoe het verder ging met Albert Kaan vertelt de historie niet. Hij vervulde zijn bestuurlijke functies en in 1819 lezen we een bericht in de Opregte Haarlemsche Courant.

Albert Kaan werd 58 jaar oud en overleed op 9 januari 1819, na een ziekte van enkele weken: de gevolgen van ‘slijm en zenuwkoortsen’. Maartje stierf drie jaar later. ,,Zware zinkingskoortsen, een steeds toenemend verval van krachten maakten een eind aan haar leven.’’

 

 

 

 

 

 

Hieronder volgt een overzicht van de afstammelingen van Albert Janszoon tot en met de kleinkinderen. Voor veel Wieringerwaarders zullen deze namen bekend klinken.

Afstammelingen van Albert Janszoon KAAN (Tot en met de kleinkinderen)

( bron: Geschiedenis en Genealogie van de Noord-Hollandse Familie Kaan):

Albert Janszoon KAAN, geboren in 1760, Hippolytushoef,  gedoopt 20 juli 1760, Hippolytushoef , overleden 9 januari 1819, Wieringerwaard  (leeftijd bij overlijden: 59 jaar oud). Gehuwd (1786) met Maartje Rensdochter BLAAUBOER, geboren 19 juni 1761, Wieringerwaard,  overleden 11 september 1822, Wieringerwaard  (leeftijd bij overlijden: 61 jaar oud)

Kinderen:

Jannetje Kaan, geboren 10-7-1786 Wieringerwaard, overleden 10 oktober 1863, Wieringerwaard (leeftijd bij overlijden: 77 jaar oud). Gehuwd (1809) met Willem Janszoon Mars, geboren in 1786, Wieringerwaard , overleden 1 februari 1858, Wieringerwaard (leeftijd bij overlijden: 71 jaar oud) , zaadschipper.

Hun kinderen:

Grietje Mars, geboren in 4-11-1810, Wieringerwaard,   overleden 7 april 1870, Oude Niedorp (leeftijd bij overlijden: 60 jaar oud).

Jan Mars, geb. 19-11-1811.

Aagtje Mars, geboren 20-9-1812, Wieringerwaard, overleden 24 januari 1869, Wieringerwaard,  Gehuwd 24 april 1834, Wieringerwaard,  met Dirk Haverkorn, geboren in 1810, Wieringerwaard, overleden 26 december 1875, Wieringerwaard,   (leeftijd bij overlijden: 65 jaar oud).

Simon Mars, geb. 16-10-1813.

Aagje Mars, geb. 3-5-1815.

Dieuwertje Mars, geb. ca 1816.

Jan Mars, geb. 20-2-1817.

Jan Mars, geboren in 18-6-1818, Wieringerwaard , overleden 2 september 1824, Wieringerwaard.

Jansje Mars, geboren in 1821, Wieringerwaard,  overleden 8 december 1866, Wieringerwaard.

Maartje Mars, geboren in 1822, Wieringerwaard, overleden 31 januari 1866, Wieringerwaard  (leeftijd bij overlijden: 44 jaar oud).

Albert Mars, geb. 26-4-1823.

Jansje Mars, geb. 28-6-1825.

Alberdina Mars, geboren in 27-7-1829, Wieringerwaard.

Jan Albertszoon KAAN, geboren in 10-12-1787, Wieringerwaard, overleden 26 februari 1869 landman. Gehuwd met Neeltje WAIBOER (1815), Neeltje Overleden 1819. Gehuwd (1823) met Sijtje BLOM, Sijtje Overleden 1857.

Hun kinderen uit eerste huwelijk::

Maartje Kaan, geb. 5-6-1816.

Jacob Kaan, geboren 16-1-1818, Wieringerwaard , overleden, landman. Gehuwd 10 mei 1840, Wieringerwaard,  met Antje SCHENK, geboren in 1820, Heerhugowaard, overleden 14 augustus 1895, Twisk, veehoudster, boerenbedrijf.

 Hun kinderen uit tweede huwelijk:

 Albert Kaan, geb. 10-7-1824.

Jan Kaan, geb. 14-1-1826.

Trijntje Kaan, geb. 19-6-1827.

Neeltje Kaan, geb. 26-3-1929, Overleden 1833.

Grietje Kaan, geb. 20-8-1830.

Klaas Kaan, geb. 29-8-1832.

Dirk Kaan, geb. 30-9-1834, Overleden 1835.

Neeltje Kaan, geb. 19-1-1838,

Dirk Kaan, geb. 21-5-1839.

Jacob Kaan, geb. 26-9-1841, landman, Overleden 1893.

Pietertje Kaan, geb. 27-12-1842.

Dirk Albertszoon KAAN, geboren in 28-12-1789, Overleden 1884. Landbouwer, penningmeester polder, burgemeester Wieringerwaard 1823-1971. Bleef ongehuwd.

Maartje Albertsdochter KAAN, geboren in 28-12-1791, overleden 1865, Zijpe, boerin. Gehuwd 1824 met Hendrik de GRAAF.

Guurtje Albertsdochter KAAN, geboren in 22-10-1792, Wieringerwaard, overleden 1876, Wieringerwaard, Gehuwd 3 mei 1818, Wieringerwerf met Hendrik Jacobszoon WAIBOER, geboren 22 december 1799, Wieringerwaard, overleden 14 april 1876, Wieringerwaard.

Hun kinderen:

Jacob Waiboer, geb. 26-1-1819, Overleden Wieringerwaard 1885, trouwt 1841 met Trijntje Blaauboer.

Neeltje Waiboer, geb. 22-5-1820, Overleden Wieringerwaard 22-6-1835.

Maartje Waiboer, geb. 2-2-1822, Overleden 30-3-1879 Callantsoog.

Albert Waiboer, geboren 29 juni 1824, Wieringerwaard, overleden, landman. Gehuwd 4 januari 1847, Antje Paarlberg, later met Neeltje Smit, geboren in 1838, Schagen.

Dirk Waiboer, geb. 3-11-1825, Overleden Wieringerwaard 1878. Trouwt 1848 met Neeltje Zutphen.

 

Trijntje Albertsdochter KAAN, geboren in 7-10-1794, Wieringerwaard. Overleden 21-10-1846. Trouwt 1829 met Klaas Blokker. Geen kinderen.

Grietje Kaan, geboren 8-5-1797, Overleden 2-7-1801 Wieringerwaard.

Rens Albertszoon KAAN, geboren in 18-2-1799, Wieringerwaard, Overleden 1876, Wieringerwaard., landman, boerenbedrijf. Gehuwd 6 mei 1821, Wieringerwaard met Christina VADER, geboren 12 mei 1799, Callantsoog, overleden 27 april 1868, Wieringerwaard.

Hun kinderen:

Albert Rensz. Kaan, geboren in 14-4-1823, Wieringerwaard , overleden 27 april 1871, Jackson (U.S.A.). landman. Gehuwd 30 april 1843, Wieringerwaard, met Dieuwertje Schenk, geboren circa 1821, overleden  13 juni 1850, Wieringerwaard.

Kornelis Rensz. Kaan, geb. 16-9-1824.

Dirk Kaan, geboren 21 mei 1826, Wieringerwaard overleden 14 februari 1897, Wieringerwaard. Landman, landbouwer. Gehuwd 30 april 1848, Wieringerwaard, met Aaltje Schenk, geboren 26 oktober 1828, Wieringerwaard, overleden 21 april 1902, Wieringerwaard, boerin.

Maartje Rensdr. Kaan geb. Wieringerwaard 13-12-1828.

Pieter Rensz. Kaan, geb. Callantsoog 25-9-1833.  Overleden Wieringerwaard 29-7-1870. Trouwt 1856 in Barendrecht met Elisabeth Barendregt, Overleden Utrecht 1892.

Pietertje Kaan, geb. Callantsoog, 7-12-1835.

Dieuwertje Kaan, geb. 1801 Wieringerwaard, Overleden 1801.

Klaas Albertszoon KAAN, geboren in 30-6-1802, Wieringerwaard, overleden  1871, Wieringerwaard,   landman. Gehuwd 1834, Wieringerwaard,  met Alida HAVERKORN, geboren in 1813, Wieringerwaard,  Overleden 1880, Wieringerwaard.

Hun kinderen:

Albert Kaan, geboren in 7-10-1835, Wieringerwaard,  Overleden 1898, Wieringerwaard. Gehuwd met Neeltje Lanser. Gehuwd met Geertje Met.

Frederik Kaan, geboren 2-11-1836.

Jan Kaan, geboren in 5-1-1838, Wieringerwaard,  overleden 1839, Wieringerwaard  (leeftijd bij overlijden: één jaar oud).

Maartje Kaan, 22-10-1842 Wieringerwaard, tr. 6-6-1875 Pieter Langeveld.

Jan Kaan, geb. Texel 11-2-1848.

Dieuwertje Kaan, geboren in 16-4-1853, Wieringerwaard,  Overleden 1927, Alkmaar,  (leeftijd bij overlijden: 74 jaar oud).

 

Bronnen:

Canon van Nederland
J.T. Bremer Heren, boeren en knechten (1989)
A. Kaan e.a. Geschiedenis en Genealogie van de Noord-Hollandse Familie Kaan (2001)
H. Jonker Hz Hoofdstukken uit de geschiedenis van de polder Wieringerwaard (1960)
Wikipedia.