Burgemeester Hartman spreekt de jubilerende ijsvereniging toe bij het honderdjarig bestaan in 1979. Foto Niestadt Collectie Zijper Museum

Een blauw bord met witte letters trok mijn aandacht toen ik via de Trambaan naar de Sportlaan liep. Een rechthoekig bord op een grasveld met aan het eind een speelterreintje. Het zijn witte letters met de tekst: Burgemeester Hartmanplantsoen, burgemeester van Wieringerwaard 1962-1970 en burgemeester van Barsingerhorn 1966-1982. De laatste burgemeester van Wieringerwaard.

Leo Hartman. Volgens de burgerlijke stand officieel Leonardus Hartman. Lid van de Partij van de Arbeid.

Zijn benoeming werd op 5 april 1962 in de Staatscourant bekend gemaakt: Bij Koninklijk Besluit is de heer L. Hartman per 16 april benoemd tot burgemeester van Wieringerwaard. Op dat moment was Leo 42 jaar oud en getrouwd. Hij was de zoon van Leonardus Christoph Hendrik Hartman, foerier bij de infanterie en Margaretha Feenstra. In 1966 werd Hartman ook burgemeester van Barsingerhorn en nadat de twee gemeenten in 1970 werden samengevoegd bleef Leo Hartman burgervader tot en met 1982.

Wie was deze Leonardus Hartman? Hij genoot in ieder geval weinig bekendheid in de periode voorafgaand aan zijn burgemeesterschap. Hij werd op 14  januari 1920 geboren in Amsterdam. Al snel verhuisde hij met zijn ouders naar Bennebroek en later Heemstede. Daar haalde hij zijn ULO-diploma om daarna te solliciteren bij de gemeentesecretarie in Bennebroek. Leo hoefde niet in militaire dienst. Zijn lengte was prima, 1,74 meter, maar hij werd letterlijk en figuurlijk toch te licht bevonden voor het leger. Op de weegschaal kwam de teller niet boven de 50  kilo uit.

De geboren  Amsterdammer maakte carrière bij de gemeente Bennebroek, klom op in rang, werd in de jaren vijftig waarnemend gemeentesecretaris en vervolgens commies eerste klas, wat die functie ook moge inhouden. In ieder geval op redelijk niveau in de ambtelijke wereld.

Maar Hartman wilde meer. Toen Floris Koeke van de VVD na 15 jaar burgemeesterschap van Wieringerwaard het voor gezien hield, durfde Hartman het aan als P.v.d.A’er te solliciteren naar het burgemeesterschap van het dorp. Zijn antecedenten waren goed genoeg om uiteindelijk te worden voorgedragen voor het burgemeestersambt. In april 1962 betrok hij de burgemeesterswoning aan de Noordzijperweg, vlak bij de Hervormde Witte Kerk. Een behoorlijke overgang zou je zeggen, van ambtenaar in Bennebroek tot burgemeester van Wieringerwaard.

Wat daarna wel duidelijk werd is dat Leonardus Hartman mooie momenten in zijn burgemeestersloopbaan heeft mogen meemaken. Natuurlijk de huldigingen van Ard Schenk, de onderscheidingen die hij onder andere aan Klaas Schenk mocht uitreiken en het bezoek van Koningin Juliana aan zijn dorp in 1969. Als burgemeester de koningin te mogen ontvangen in zijn domicilie, hoeveel indruk moet dat wel niet bij hem hebben achtergelaten!

Gezondheid

Zijn gezondheid liet hem begin jaren tachtig echter in de steek. Noodgedwongen moest hij zijn burgemeesterschap opgeven. Hij vertrok in stilte, een afscheid was er voor hem niet bij. In het Centraal Ziekenhuis in Alkmaar kreeg hij in 1983 van de toenmalige commissaris van de koningin, Roel de Wit, de versierselen opgespeld van ridder in de Orde van Oranje Nassau. Op 29 december 1983 overleed Leonardus Hartman, 63 jaar oud. Zijn vrouw, J.C.H. Hartman-Bos, bleef tot op hoge leeftijd aan de Zwinweg wonen, totdat zij uiteindelijk in 2013 in een verpleeghuis in Breezand werd opgenomen.

Leo Hartman was de laatste burgemeester uit een rij van in totaal acht burgemeesters die Wieringerwaard heeft gekend. De eerste was Dirk Kaan, die in 1823 ‘Maire’ werd, en als burgemeester pas in 1871 afscheid nam. Dirk Kaan, altijd vrijgezel gebleven,overleed uiteindelijk in 1884 op 94-jarige leeftijd.

Kaan werd opgevolgd door de liberaal jhr. Mr. Pieter van Foreest (1871-1875), vervolgens kwam Cornelis Rezelman (1875-1905), K. Koster (1905-1917), Cornelis Haringhuizen, lid van de Plattelandspartij en Daan Kaan (1935-1945). VVD’er Floris Kloeke was de eerste naoorlogse burgemeester totdat hij door Leo Hartman werd opgevolgd.

Bronnen:

Schager Courant

Archieven Amsterdam

Staatscourant

Hoofdfoto geplaatst met toestemming van het Zijper Museum